Produkcja mleka ciągle słabo opłacalna pomimo wyższych cen

Zniesienie odgórnego ograniczania produkcji mleka w ubiegłym roku, i skutkiem tego wzrost jego podaży, rosyjskie embargo na unijną żywność, oraz wreszcie mniejszy popyt na produkty mleczne ze strony Chin to główne przyczyny kryzysu w sektorze mleczarskim.

Autor: Tomasz Kodłubański

Wielu producentów mleka wskazuje dziś na utrzymujący się od dłuższego czasu brak opłacalności produkcji mleka. Rzeczywiście, cena mleka w skupie od wielu miesięcy waha się w okolicy 1,10 zł/l. Jednak są i takie spółdzielnie, które za litr tego surowca do niedawna oferowały 70 gr. A eksperci wyliczają, że koszt jego produkcji wynosi średnio 1,40 zł/l.

Dlatego producenci mleka z niecierpliwością oczekują trwałego wzrostu cen jego skupu.

– Co prawda ceny mleka idą do góry od paru miesięcy jednak ten wzrost jest bardzo powolny, nie rekompensuje dotychczasowych strat hodowców i nie pozwala na patrzenie z optymizmem w przyszłość – mówi Bartłomiej Kosiak producent mleka z powiatu kutnowskiego. Pomimo kolejnej, już czwartej z kolei podwyżki stawek mleka, która trwa nieprzerwanie od czerwca br. przeciętna cena mleka w br. roku (od stycznia do października br.), która doprowadziła średnią cenę do poziomu 106,80 zł/100 l, nadal jest ona o prawie 32 zł niższa niż średnia zapłata w analogicznym okresie 2014 r. (138,79 zł/100 l).

W taki sposób ceny osiągnęły pułap z początku 2015 r. Wówczas rolnicy otrzymywali średnio zaledwie 99,97 zł/100 l białego surowca.

Producenci mleka w październiku br. mogli liczyć na 120,29 zł/100 l białego surowca. Przeciętna stawka w skupie w stosunku do września br. (111,81 zł/100 l) wzrosła o 7,6% (tj. 8,48 zł), a w porównaniu z analogicznym okresem rok temu – o 7,4% (tj. 8,26 zł/100 l.).

Producenci mleka nie mogą bezpośrednio wpłynąć na ogólne ceny światowe czy w Europie jednak z pewnością mogą poprawić opłacalność produkcji w ramach własnego gospodarstwa. W związku z tym można zadać pytanie jakie czynniki wpływają na rentowność produkcji w gospodarstwie hodowlanym.

Zdaniem Bartłomieja Kosiaka wydajność mleczna zwierząt nie wpływa już w takim stopniu na rentowność prowadzenia hodowli i produkcji mleka jak to miało miejsce jeszcze kilkanaście lat temu. Czynnikami wpływającymi na rentowność prowadzenia stada mlecznego w przypadku większych gospodarstw są: koszty zakupu zwierząt, pasz oraz wiek pierwszego wycielenia. Zdaniem hodowcy większa opłacalność produkcji białego surowca w tych ostatnich wynika m.in. z mniejszej konieczności zakupu zwierząt. Są one znacznie wyższe w małych stadach. Duże gospodarstwa mleczne opierają remont stada głównie na własnym materiale hodowlanym. Hodowca twierdzi również, że brakowanie krów nie ma wpływu na opłacalność produkcji mleka ponieważ w przypadku, największych stad dochodzi do 27% wobec ok. 30% w małych.

– Kolejna kwestia do koszty pasz, w tym szczególnie objętościowych, które są produkowane w gospodarstwie – podkreśla Kosiak. W dużych fermach wynoszą one przeciętnie 3,5 tys. zł/krowę i są niższe od znacznie mniejszych stad o nawet ok. 700 zł. Duży wpływ na koszty produkcji mleka ma również wiek pierwszego wycielenia. W najlepszych, a więc najbardziej rentownych gospodarstwach jest on o miesiąc wcześniejszy w stosunku do najgorszych